19 września 2020 roku, na podstawie ustawy z dnia 13 lutego 2020 roku, weszły w życie zmiany w prawie budowlanym.
Główną intencją nowelizacji przepisów jest uproszczenie oraz przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego. Przewiduje się, że dzięki wprowadzonym zmianom, inwestor będzie mógł liczyć m.in. na szybsze uzyskanie pozwolenia na budowę czy też pozwolenia na użytkowanie budynku. Dodatkową korzyścią jest doprecyzowanie wielu przepisów, które do tej pory wzbudzały wątpliwości interpretacyjne zarówno inwestorów jak i samych organów administracyjnych.
Podział projektu budowlanego.
Poprzez wprowadzenie nowych przepisów dotychczasowy jednolity projekt budowlany ulega podziałowi na trzy opracowania, tj.:
projekt zagospodarowania działki lub terenu;
(Obejmuje: określenie granic działki lub terenu; usytuowanie, obrys i układy istniejących i projektowanych obiektów budowlanych, w tym sieci uzbrojenia terenu oraz urządzeń budowlanych sytuowanych poza obiektem budowlanym; sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków; układ komunikacyjny i układ zieleni, ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich; informację o obszarze oddziaływania obiektu);
projekt architektoniczno-budowlany;
(Obejmuje: układ przestrzenny oraz formę architektoniczną istniejących i projektowanych obiektów budowlanych; zamierzony sposób użytkowania obiektów budowlanych, w tym liczbę projektowanych do wydzielenia lokali, z wyszczególnieniem lokali mieszkalnych; charakterystyczne parametry techniczne obiektów budowlanych; opinię geotechniczną oraz informację o sposobie posadowienia obiektu budowlanego; projektowane rozwiązania materiałowe i techniczne, mające wpływ na otoczenie, w tym środowisko - charakterystykę ekologiczną; informację o wyposażeniu technicznym budynku, w tym projektowanym źródle lub źródłach ciepła do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej; opis dostępności dla osób niepełnosprawnych, w tym osób starszych (w przypadku obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego); informację o minimalnym udziale lokali mieszkalnych dostępnych dla osób niepełnosprawnych w tym starszych (w przypadku budynków mieszkalnych wielorodzinnych); postanowienie udzielające zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych, jeżeli zostało wydane);
projekt techniczny;
(Obejmuje: projektowane rozwiązania konstrukcyjne obiektu wraz z wynikami obliczeń statyczno-wytrzymałościowych; charakterystykę energetyczną – w przypadku budynków; projektowane niezbędne rozwiązania techniczne oraz materiałowe; dokumentację geologiczno-inżynierską lub geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych (w zależności od potrzeb); inne opracowania projektowe)
Na kanwie nowej ustawy, inwestor starający się o pozwolenia na budowę będzie musiał przedłożyć projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz projekt architektoniczno-budowlany, natomiast projekt techniczny będzie niezbędny dopiero przy zgłoszeniu zakończenia budowy lub podczas składania wniosku o pozwolenia na użytkowanie. Za zgodność projektu technicznego z dokumentacją, na podstawie której wydana została decyzja o pozwoleniu na budowę, odpowiedzialny będzie projektant. Według części specjalistów podział projektu to jedynie pozorne korzyści, ponieważ w praktyce inwestor i tak musi zlecić jego wykonanie projektantowi.
Zgłoszenie budowy lub robót budowlanych.
Przepisy prawa budowlanego już wcześniej zawierały informacje na temat budowy obiektów bez pozwolenia na budowę. Niestety, opisy możliwości jakie miał inwestor były zawarte w różnych materiałach, przez co ciężko było określić, którą metodykę można zastosować w danej sytuacji. W nowelizacji ustawy powstały katalogi opisujące klarowne przypadki, dla których pozwolenie na budowę nie jest wymagane.
Zgodna na odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych.
Korzyścią wynikającą z nowych przepisów jest możliwość uzyskania zgodny na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych przed zmianą decyzji pozwolenia na budowę. Wcześniejsze przepisy dawały taką możliwość jedynie przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę. Trzeba podkreślić, że zgodna na odstępstwo nie jest możliwa w przypadku trwającej legalizacji samowoli budowlanej.
Zgodę na odstępstwo można uzyskać jedynie po pozytywnej rekomendacji wojewódzkiego inspektora sanitarnego (dotyczy odstępstw od wymagań higieniczno-zdrowotnych) lub wojewódzkiego konserwatora zabytków (dotyczy obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków). Odstępstwa związane z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa pożarowego przy nadbudowie, przebudowie, rozbudowie obiektu budowlanego mają być udzielne w postanowieniu komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej.
Nowa procedura legalizacyjna samowoli budowlanych.
Do momentu wprowadzenia nowelizacji ustawy obowiązywała jedna procedura legalizacyjna samowoli budowlanej. W oparciu o nowe przepisy wprowadzone zostało odrębne uproszczone postępowanie legalizacyjne dla samowoli budowlanych, obiektów budowlanych lub części obiektów budowalnych zbudowanych bez wymaganego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, gdy od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat.
Jeśli decyzja o rozbiórce budynku wydana została przed 19 września 2020 roku, wszczęcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego nie będzie możliwe.
Unieważnienie decyzji o pozwoleniu na budowę.
Do września 2020 roku decyzję o pozwoleniu na budowę można było uchylić w dowolnym czasie. Na podstawie dziś obowiązującego prawa budowlanego decyzja o pozwoleniu na budowę nie zostanie unieważniona, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 5 lat, natomiast decyzja o pozwoleniu na użytkowanie nie zostanie unieważniona, jeżeli upłynęło 5 lat od dnia, w którym stała się ostateczna.
Pozwolenie na budowę bez obowiązującego wzoru.
Do momentu wejścia w życie nowej ustawy, wzory pozwolenia na budowę były określane na podstawie danego rozporządzenia. Częste zmiany wzoru dokumentu były problematyczne dla inwestorów dlatego od września bieżącego roku, decyzja będzie wydawana zgodnie z wymogami określonymi w Kodeksie Postępowania Administracyjnego, bez określonego wzoru.
Co jeszcze reguluje nowa ustawa?
instalacje bankomatów, paczkomatów oraz innych podobnych urządzeń nie będą wymagały pozowania na budowę,
przedsiębiorstwa wodociągowo–kanalizacyjne nie mogą odmówić odbioru przyłącza zrealizowanego zgodnie z wydanymi warunkami przyłączenia do sieci oraz nie mogą pobierać opłaty za wydanie warunków technicznych przyłączenia do sieci,
wszystkie roboty budowlane wykonywane przy obiekcie wpisanym do rejestru zabytków wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę,
nowa procedura karania inwestorów za użytkowanie obiektów, bez wymaganej zgody organu nadzoru budowlanego.